in Nieuws

Een verslag van ons bezoek aan het European Space Agency (ESA)

Onlangs vierde wij met vhp human performance een bijzondere mijlpaal: ons 30-jarig jubileum. Om deze gelegenheid te markeren, reisden we af naar Keulen en bezochten daar onder andere het European Astronaut Centre (EAC), een plek waar astronauten worden voorbereid op missies naar het International Space Station (ISS). Tijdens een fascinerende rondleiding door voormalig astronautentrainer Laura Winterling, kregen we een kijkje achter de schermen van het trainingsprogramma van de ESA.

Eén verhaal dat ons bijzonder aansprak, ging over de technische samenwerking tussen landen in het ISS. Het ISS bestaat namelijk uit verschillende modulen die worden aangeleverd door de verschillende deelnemende ruimte agentschappen. Elk deelnemend agentschap heeft zijn eigen module ontworpen, en deze verschillen op technisch vlak—zelfs de vorm van aansluitingen varieert. De module van de ESA gebruikt bijvoorbeeld een vierkante aansluiting, terwijl de Russische modules een ronde aansluiting hebben. Wat hierbij opvalt, is dat deze verschillen bestaan ondanks het feit dat de betrokken partijen aan hetzelfde doel werkten: het realiseren van een functionerend internationaal ruimtestation. In plaats van te streven naar standaardisatie, kozen de agentschappen ervoor om hun eigen technieken en ontwerpen te behouden. Het resultaat? Een pragmatische oplossing in de vorm van koppelstukken die de verschillende systemen met elkaar verbinden.

Naast deze technische les vertelde Laura over de menselijke kant van het samenwerken in een kleine ruimte, waar je niet weg kunt, en maandenlang met elkaar samenleeft en werkt. Hoe houden ze dat vol? Krijgen ze geen ruzie? Astronauten worden zorgvuldig geselecteerd en intensief getraind om als team te functioneren onder extreme omstandigheden. Conflicten worden voorkomen door open communicatie, een gedeeld doel, en een focus op elkaars sterke punten.

Wat kunnen wij hier als professionals in het Human Factors-domein van leren?

Koppelen van verschillende mensen

Net als de verschillende modules van het ISS, heeft elk teamlid in een organisatie een eigen “vorm”. Dit kan variëren van vaardigheden en ervaringen tot werkstijlen en persoonlijkheden. In plaats van te proberen iedereen in hetzelfde stramien te passen, is het soms effectiever om verbindingen te creëren die de verschillen te overbruggen. Diversiteit hoeft geen obstakel te zijn, maar kan juist leiden tot innovatieve oplossingen.

Voorbereiding is key

Astronauten trainen jarenlang samen om technische en sociale uitdagingen te beheersen. Voor teams op aarde geldt hetzelfde: investeren in teamtraining en het oefenen van scenario’s kan bijdragen aan betere samenwerking en prestaties, vooral onder stressvolle omstandigheden.

Verbinden door verandering van perspectief

Wat opvalt bij astronauten is dat het kijken naar de aarde vanuit de ruimte een diepgaand effect heeft op hun manier van samenwerken. Het zien van de aarde als één kwetsbare bol, zonder de scheiding van landsgrenzen, creëert een gevoel van verbondenheid en een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de planeet. Dit perspectief maakt het gezamenlijke doel veel helderder, waardoor persoonlijke belangen of nationale verschillen naar de achtergrond verdwijnen. In de ruimte is overleven en het volbrengen van de missie het gezamenlijke doel. Voor teams op aarde kan een gedeeld doel helpen om kleine irritaties of conflicten te relativeren. Door de focus te leggen op het grotere plaatje, kunnen teams effectiever samenwerken.

Ons bezoek aan het EAC herinnerde ons eraan dat zelfs onder de meest extreme omstandigheden samenwerking mogelijk is, zolang er respect, communicatie en een gedeeld doel is. Deze lessen uit de ruimte kunnen ons op aarde inspireren om beter samen te werken, binnen teams en met andere organisaties.

0