De wereld om ons heen is dynamisch en in beweging. Daardoor veranderen organisaties continu om hun ambities en doelen te kunnen verwezenlijken. Bij het begeleiden van veranderingen in teams en organisaties krijg ik vaak de vraag: “Kan het veranderproces niet wat sneller? Het neemt zoveel tijd in beslag”. In deze blog leest u dat die tijd écht nodig is om tot duurzame verandering te komen.
De kern van elke verandering is gedragsverandering. Ben Tiggelaar presenteert op toegankelijke en praktisch wijze in zijn nieuwe boek De Ladder actuele inzichten uit de veranderpsychologie. Ik citeer: “We willen ander gedrag van leiders zien, van medewerkers, van burgers, van klanten, van opvoeders… Nieuw gedrag dat tot betere uitkomsten leidt”.
Die betere uitkomsten zien we allemaal levendig voor ons. Dat daar meestal ander gedrag voor nodig is, begrijpen we ook. Maar échte gedragsverandering realiseren is nog lastig. Dit komt onder andere doordat voldoende tijd, aandacht en geduld nodig is voor gedragsverandering.
Echt veranderen kost tijd, néém die tijd!
Onze hardnekkige routines en gewoontes doorbreken en nieuw gedrag duurzaam eigen maken gaat niet vanzelf en kost tijd. En tijd lijken we onszelf in onze huidige jachtige maatschappij niet meer te gunnen. Vaak worden veranderingen in korte tijd doorgevoerd, wat resulteert in een ‘buitenkant’ verandering. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het implementeren van een nieuwe werkprocedure, waarna alles beter of sneller moet gaan. Echter ‘van binnen’ wordt nog steeds hetzelfde gedacht en gevoeld door de mensen die bij het werkproces betrokken zijn. We hebben namelijk onze vertrouwde gewoonte niet écht doorbroken, de nieuwe werkprocedure ten spijt.
Veel veranderingen stranden ook omdat we niet in staat lijken het ongemak of verlies te ervaren dat hoort bij het loslaten van de oude gewoontes. We kunnen alleen duurzaam veranderen als we in staat zijn dit ongemak te ervaren en het bijbehorende verlies te verwerken. Dit betekent dat we als organisatie, afdeling, team en individu onszelf de tijd moeten gunnen om de confrontatie met het ongemak en verlies aan te gaan. Dat we leren omgaan met tegenslagen en accepteren dat we soms terugvallen in oude gedragspatronen. Als we dat doen, ontstaat er weer ruimte voor ‘nieuw’ gedrag. Deze ruimte is nodig om de verandering tot een succes te maken.
Dus als je iets in je organisatie wilt veranderen, realiseer je dan dat gedragsverandering de kern is. Zowel op organisatie-, team- als individueel niveau. Voldoende tijd, aandacht en geduld zijn hierbij onmisbaar. Als mensen hun gedrag niet veranderen blijven ambities, doelen, strategie en beleid immers niets anders dan mooie woorden.
Praktische tips
Ga na waarom mensen niet veranderen of niet in beweging komen om hun doelen te bereiken. Begin bij jezelf. Sta dagelijks even bewust stil bij wat je zelf anders hebt gedaan om je doelen te bereiken en welk ongemak je hebt ervaren. Dit zorgt voor de focus en het inzicht die nodig zijn om de pijnpunten te benoemen. Neem de tijd die gedragsverandering nodig heeft en ervaar de uitdagingen die gedragsverandering met zich meebrengt.
Accepteer dat je soms weer terugvalt. Leer ervan en ga weer door. Kom niet in de verleiding om te kiezen voor een ‘quick fix’. Het zijn vaak de oppervlakkige (cosmetische) veranderingen die niet lang stand houden.
Merk je dat veranderingen niet standhouden? Denk dan aan de les van Einstein: “We kunnen een probleem niet oplossen met de denkwijze die eraan ten grondslag ligt.” Bij problemen die zich herhalen is het goed om onder de oppervlakte te kijken naar de belemmeringen. Vraag jezelf af wie of wat er belang bij heeft dat het veranderproces niet succesvol is.
Kortom, wat is mijn antwoord op de vraag of het veranderen niet wat sneller kan? Gun jezelf de tijd en ruimte om ongemak, verlies of tegenslag te ervaren. Herken de successen, hoe klein ze ook zijn. Geef het proces alle aandacht, geduld en support die nodig is. Alleen dan benut je gedragsverandering als middel om succesvol de ambities en doelen te verwezenlijken en als organisatie duurzaam te veranderen.
