De laatste jaren zijn ontzettend veel (technologische) producten voor de zorg ontwikkeld. Helaas zien we dat een breed scala van deze producten niet wordt gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan een tillift die in de hoek staat of een elektrische trekker om een bed te verplaatsen die staat te verstoffen. Op het gebied van digitale toepassingen zijn er talloze health apps ontwikkeld, maar slechts enkele apps worden door zorgprofessionals toegepast. Waarom is dat?
In een serie van drie blogs bespreken we de factoren die een belangrijke rol spelen bij productontwikkeling in de zorg. Deel 1 staat in het teken van human factors. Deel 2 gaat over het nut en de noodzaak van gebruiksonderzoek. En tenslotte komt in deel 3 de implementatie op de werkvloer aan bod.
Human factors spelen een belangrijke rol
Voor zowel fysieke als digitale producten geldt dat deze moeten passen bij de doelgroep. Doen ze wat ze behoren te doen? Zijn ze eenvoudig in gebruik? Bieden ze voldoende voordelen? Zodra dit niet het geval is, ontstaan er irritaties en wordt het product niet meer gebruikt. In de zorg is er nog een extra factor van belang: het product moet passen in het werkproces. Het is belangrijk dat het product werk uit handen neemt en geen extra werk oplevert. Daarnaast krijgt de implementatie regelmatig onvoldoende aandacht.
Meer toetsing van health apps en producten is nodig
Gezien het grote aanbod van health apps is tijdens de opening van de nationale e-healthweek gesproken over het belang van toetsing. Zijn e-health toepassingen betrouwbaar en effectief? Dit scheidt op functioneel vlak het kaf van het koren. Er is ook gesproken over het belang van aansluiting bij de (digi)vaardigheid van patiënten en medewerkers. Niet iedereen gaat even makkelijk om met nieuwe digitale toepassingen. Daarnaast heeft een dergelijke toepassing ook invloed op de huidige werkwijze van zorgverleners.
Hoe ontwikkel je een passend product?
Het is van belang om aan het begin van de projectontwikkeling stil te staan bij de functie en de doelgroep van het product. Daarbij moet de functionaliteit aansluiten bij de behoefte van de gebruiker. Zet de eindgebruiker daarom centraal tijdens het ontwerpproces. Wie is dit? Is dit de verpleegkundige of de arts? Zijn er nog andere gebruikers, zoals de familie of de patiënt? Wat is hun behoefte? Welke vaardigheden en kennis hebben verpleegkundigen (nodig)? En vervolgens: wat moet het product oplossen? Verhoogt het de snelheid van de patiëntenregistratie? Neemt het bepaalde metingen van verpleegkundigen over waardoor zij tijd overhouden voor andere werkzaamheden? Helpt het verpleegkundigen om de locatie van bepaalde hulpmiddelen te bepalen?
Zorg dat het product in het werkproces past
Een andere essentiële vraag vanuit human factors is: hoe past het product binnen het huidige werkproces? En op welke manier dan? Hiervoor is inzicht nodig in de werkprocessen en de eindgebruiker, zodat je weet wat nodig is om nieuw gedrag te stimuleren. Hiermee kun je uiteindelijk het product goed afstemmen op het werkgedrag en het werkproces.
Via interviews met eindgebruikers en observaties van werkprocessen (taakanalyses) krijgen we de kennis die nodig is. Hoe werken de verpleegkundigen en hoe gedragen zij zich? Welke eisen moeten er dan aan het product gesteld worden vanuit het proces?
Maar dan ben je er nog niet. Vervolgens is het belangrijk om tijdens de ontwikkeling het product steeds te testen met eindgebruikers. In onze volgende blog vertellen we hier meer over.
